Conditiemeting en prioriteitsbepaling – NEN 2767
Het in kaart brengen van de huidige onderhoudstoestand van een gebouw wordt ook wel Conditiemeting genoemd. Vaak wordt de methode volgens de NEN 2767 voor dit doel gebruikt. Wat houdt deze methode nu in?
Een meting van de begintoestand (“nul-meting”) kan een uitgangspunt vormen bij voorgenomen werkzaamheden. Deze kan vervolgens naast de conditie van een te bereiken gewenste onderhoudstoestand worden gelegd. Belangrijk voor dit vergelijk is, dat de situaties natuurlijk vergelijkbaar zijn. Je bepaalt zo voor iedere toestand een rapportcijfer: de Conditiemeting.
Bij een nieuw gebouw is de conditie van de begintoestand meestal zeer goed. Bij een ouder wordend gebouw gaat de conditie langzaam achteruit. Bij de “nul-situatie” kan dan een slechtere conditie horen. De conditie is zo bezien dus een rapportcijfer voor het gebouw.
Voor het toekennen van dit rapportcijfer zijn doordachte meetprocessen opgesteld. De NEN 2767 bijvoorbeeld beschrijft een genormeerde methode, maar er zijn meerdere goede methodieken. De NEN 2767 is het laatst in 2011 herzien (1 oktober 2011). Aansluitend volgt meer informatie over de meting volgens deze versie van de NEN 2767.
1 Conditiemeting op basis van gebrekenlijsten
Uitgangspunt is het bouw- of installatiedeel. Komt het betreffende deel voor in tabel 1 van NEN 2767-2 (blz 6) dan moeten de in bijlage 1 t/m 4 van deel 2 genoemde gebrekenlijsten worden gebruikt. De conditiescore wordt vervolgens bepaald volgens de methode als omschreven in het volgende hoofdstuk (H2.2).
Afhankelijk van de mate van gewenste abstractie van gebreken kunnen aanvullend gebrekenlijsten worden samengesteld. Dit dient altijd te gebeuren volgens een vooraf bepaald raamwerk. De conditiescore wordt altijd bepaald volgens de methode als omschreven in het volgende hoofdstuk “Conditiemeting op basis van belang, omvang en intensiteit van gebreken“.
De gebrekenlijsten geven normatief de volgende informatie:
- Elementcodes waarop de lijst van toepassing is,
- Theoretische levensduur,
- Opsomming ernstige gebreken: omschrijving en ev. de intensiteit op schaal 1-3,
- Opsomming serieuze gebreken: omschrijving en ev. de intensiteit op schaal 1-3,
- Opsomming geringe gebreken: omschrijving en ev. de intensiteit op schaal 1-3.
2 Conditiemeting op basis van belang, omvang en intensiteit van gebreken
Het vastleggen van de conditie gebeurt op basis van de gebrekenparameters belang, omvang en intensiteit:
- belang: typering “ernstig”; “serieus” en “gering”: doen afbreuk aan functionaliteit,
- omvang: typering in 5 klassen percentage dat het gebrek voorkomt: 0 tot 2%; 2 tot 10%; 10 tot 30 %; 30 tot 70% en 70 tot 100%.
- intensiteit: typering naar waarneembaarheid: beginstadium; gevorderd stadium en eindstadium.
Per belang volgt uit een matrix, die omvang met intensiteit kruist. Daaruit volgt de conditie. Onderstaande tabel geeft de diverse conditieklassen als omschrijving weer:
3 Aanvullende beoordelingsaspecten bij het bepalen van de conditiescore
Leeftijd van een deel als vangnet: Indien een deel niet op basis van expliciet waar te nemen gebreken is te beoordelen en het deel is aan slijtage onderhevig dan kan de conditiescore worden bepaald op basis van de verouderingskromme. Hiervan is doorgaans sprake bij installaties. De kromme geeft de conditie als een logarithmische functie weer (C=1 goed en 6 slecht), en wel op basis van de procentueel verstreken levensduur (t=getal tussen 0 = nieuw en 1 = versleten):
C= 1 + 0,5log (1 – t).
Hierbij wordt gedefinieerd dat:
– C niet groter dan 6 kan worden
– nieuwbouwkwaliteit per definitie een C = 1 heeft.
– bij problemen in de nieuwbouwstaat dient de C daarop te worden aangepast.
De relatieve leeftijd die uit de verouderingskromme -ook wel vangnetkromme genoemd- kan worden afgeleid is aldus een getal tussen 0 en 1.
4 Toepassing risico-inschatting van gebreken
Nadat op de aangegeven wijze kwantitatief een beeld is ontstaan van de installatieconditie en de feitelijke gebreken, wordt per gebrek de het risico van dat gebrek vastgesteld. Deze prioriteit bepaalt doorgaans immers de urgentie van handelen. Hierbij zijn de volgende categorieën gehanteerd: (zie bijlage D van de norm. Een voorbeeld van een door ons toegepaste matrix vindt u onderstaande tabel. Hierbij is iedere risico-prioriteitcombinatie desgewenst in één getal te vatten en terug te voeren.
Tabel: risicoinventarisatie NEN 2767 conditiemeting en meerjarenonderhoudplan
Aanpak Conditiemeting:
- maak een inventarisatie van het gebouw en/of de installaties,
- maak een conditiemeetlijst en voer de inspectie uit,
- verwerk de gegevens tot conditiescores (1-6) en risico-inventarisatiescores (1-9),
Geïnteresseerd in de werkwijze en de NORM?
De NEN 2767 deel 1 zoals deze per 2011 van kracht is, is door ons geanalyseerd zodat onze software hiermee kon worden geharmoniseerd.
Regelmatig blijkt, dat de norm op een aantal punten moeilijk toegankelijk en soms minder eenduidig te interpreteren is. Dit betrof in 2011 m.n. de gewijzigde onderwerpen: conditieaggregatie en delen met meerdere gebreken. De resultaten inclusief ons commentaar en verduidelijking is in ons Infoblad Conditiemeting NEN 2767-1:2011 samengevat. Wij stellen deze samenvatting na inschrijving aan geïnteresseerden ter beschikking. Op de NEN publicaties berust auteursrecht. Inschrijven is hieronder mogelijk waarna het infoblad gedownload kan worden.
Inschrijving voor Infoblad Conditiemeting NEN2767-1:2011. Lees dadelijk al alles over de NEN 2767!
Vergeet niet het vinkje “ja, ik heb de gebruiksvoorwaarden Infoblad Conditiemeting NEN 2767-1:2011 gelezen en ga hiermee akkoord” aan te zetten en verzend de intekening. Hiermee verklaart u in het bezit te zijn van de NEN 2767 en vrijwaart u GB Techniek-Beheer van aansprakelijkstelling voor het mogelijk ter beschikking stellen van onderdelen van de NEN 2767.
De NEN 2767 is te verkrijgen via de website NEN.nl